Επαινιανών Λόγος

Το βουνό που βρίσκεται πάνω από το χωριό Τροβάτο λέγεται Ντεληδήµου (υψόµ. 2.163µ.). Από αβλεψία πιθανότατα ή και από άγνοια γράφτηκε σε κάποιον Περιηγητικό Χάρτη της Ευρυτανίας εσφαλµένα ως Ντεληδήµι και έκτοτε επαναλαµβάνεται λανθασµένα από περιηγητές και ορειβάτες και η ονοµασία αναγράφεται εσφαλµένα και σε έντυπα και µάλιστα µε ορθογραφικές παραλλαγές: Ντεληδήµι, Ντεληδίµι και Ντεληδήµη.

• Για να µην επαναλαµβάνεται αυτό το σφάλµα, θέλω να επισηµάνω ότι το ορθό είναι να λέγεται και να γράφεται Ντεληδήµου.   Το ότι λέγεται Ντεληδήµου το επιβεβαιώνουν µεταξύ άλλων:
• Όλες οι γραπτές µαρτυρίες και τα έγγραφα της Νοµαρχίας για την οριοθέτηση του χωριού Τροβάτου.
• Οι Τροβατιανοί ανέκαθεν αποκαλούσαν το βουνό αποκλειστικά και µόνο Ντεληδήµου, όπως εξάλλου το αποκαλούν και σήµερα στις καθηµερινές τους συνοµιλίες. Πολλές φορές στην ντοπιολαλιά των κατοίκων της περιοχής προφέρεται και ως Ντεληδήµ’,  δεδοµένου ότι οι Αγραφιώτες παραλείπουν συχνά την κατάληξη -ου στα κύρια ονόµατα ή και σε άλλες λέξεις.
• Ο Ντεληδήµος αναφέρεται ως κάτοικος του Τροβάτου από το 17ο αιώνα.
• Η προφορική παράδοση των Τροβατιανών που αναφέρει τον Ντεληδήµο ως τσέλιγκα Τροβατιανό που είχε τα κοπάδια του στο βουνό αυτό.

    Η παράδοση έχει ως εξής: Ο τσέλιγκας Ντεληδήµος (Ντελής+∆ήµος= τρελοδήµος) ήταν γνωστός ως ιδιόρρυθµος, ιδιότροπος και κυρίως ως µεγάλος τσιγκούνης. Σπανίως άφηνε ανθρώπους να πλησιάζουν στο κοπάδι του και σπανιότερα πρόσφερε φιλοξενία. Αυτή του η νοοτροπία και ιδιαίτερα η ιδιότητα του τσιγκούνη ερχόταν σε ολοφάνερη αντίθεση µε τη φιλοξενία των άλλων τσελιγκάδων, οι οποίοι  µε µεγάλη προθυµία έδιναν γάλα και τυρί σε όποιον περνούσε από τη στάνη τους. Εξαιτίας, ενδεχοµένως, της τσιγκουνιάς του Ντεληδήµου διασώζεται ακόµη στο στόµα των κατοίκων το δίστιχο:

   Στου Ντεληδήµου το µαντρί, ούτε  γάλα ούτε τυρί.

• Ο ∆ηµήτρης Λουκόπουλος, εκπαιδευτικός και λαογράφος, αναφέρει και αυτός το όνοµα Ντεληδήµος, παραθέτοντας µάλιστα, µια άλλη άποψη που του την αφηγήθηκε ο Θεοδόσης Γ. Θέου και ήταν η εξής: 

 «Τσέλιγκας ήταν ο Ντεληδήµος και είχε τη στρούγκα του φτιαγµένη σ’ αυτή τη θέση. Περνούσαν οι κλέφτες κάθε µέρα και του ζητούσαν γάλα και τυρί. Οι διαβάτες το ίδιο. Βαρκέτησε απ’ το «δό µου γάλα, δό µου τυρί» του κόσµου και για να γλιτώσει απ’ τα βάσανα, τι λες κι έκαµε! Με σωλήνες έφτιασε υδραγωγείο να τρέχει το γάλα από κει που αρµέγανε τις προβατίνες και να φτάνει παρακάτω µακριά. ∆ικοί του άνθρωποι το έπιαναν το γάλα και το έπηζαν τυρί, το έκαναν γιαούρτι, βούτυρο… Ξαναπέρασαν οι κλέφτες στη στάνη υστερότερα, του ζήτησαν γάλα, τυρί… για να φάνε.   – Ούτε γάλα, ούτε τυρί υπάρχει! Τους είπε. Τον άφησαν ήσυχο. Όπου όµως κι αν περνούσαν έλεγαν: ” Στου Ντεληδήµου το µαντρί, ούτε  γάλα ούτε τυρί.“

    Η ιστορία, λοιπόν, και η παράδοση επιβεβαιώνουν την ονοµασία του βουνού ως Ντεληδήµου. Επιβάλλεται, εποµένως, όσοι  αναφέρουν ή γράφουν το όνοµα του βουνού να το προφέρουν και να το γράφουν ορθά ως Ντεληδήµου, για να αποφευχθεί η επικράτηση της εσφαλµένα και ανιστόρητα αναγραφείσας ονοµασίας Ντεληδήµι. Περισσότερες πληροφορίες µπορεί να βρει ο ενδιαφερόµενος στο βιβλίο «Το Τροβάτο των Αγράφων», που διακινεί ο Μορφωτικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Τροβάτου, σελ. 13 – 14 και 215 – 216.